Trong những tháng đầu thai kỳ, nhiều mẹ bầu bắt đầu cảm thấy buồn nôn, mệt mỏi mà không hiểu vì sao. Hiện tượng này chính là ốm nghén – tình trạng phổ biến khiến không ít mẹ lo lắng. Vậy tại sao phụ nữ mang thai lại bị nghén? Hãy cùng Mẹ Bầu Xứ Nghệ tìm hiểu nguyên nhân và cách khắc phục hiệu quả qua bài viết dưới đây!

Hiện tượng nghén ở phụ nữ mang thai

Hiện tượng nghén là một tình trạng phổ biến ở phụ nữ mang thai, thường xảy ra trong ba tháng đầu thai kỳ. Biểu hiện thường gặp là buồn nôn, nôn ói, mệt mỏi và thay đổi khẩu vị. Một số người còn nhạy cảm với mùi hoặc cảm thấy chóng mặt. Mức độ nghén khác nhau tùy cơ địa mỗi người, có thể từ nhẹ đến nặng. Đây là phản ứng tự nhiên của cơ thể trước những thay đổi nội tiết trong quá trình mang thai.

Dấu hiệu nhận biết phụ nữ mang thai bị ốm nghén

Dấu hiệu nhận biết phụ nữ mang thai bị ốm nghén thường xuất hiện trong tam cá nguyệt đầu tiên (3 tháng đầu thai kỳ), khi nội tiết tố trong cơ thể người mẹ thay đổi mạnh mẽ để thích nghi với sự phát triển của thai nhi. Mức độ và tần suất các triệu chứng có thể khác nhau giữa các bà mẹ, tùy theo cơ địa và thể trạng. Dưới đây là những dấu hiệu phổ biến giúp nhận biết tình trạng ốm nghén:

• Buồn nôn và nôn: Là dấu hiệu đặc trưng nhất. Phụ nữ mang thai thường cảm thấy buồn nôn vào buổi sáng (morning sickness), nhưng ở nhiều người, cảm giác buồn nôn có thể xảy ra cả ngày. Một số trường hợp nôn nhiều dẫn đến mất nước hoặc sút cân nhẹ.
• Mệt mỏi, uể oải: Cơ thể dễ cảm thấy mệt, thiếu sức sống, hay buồn ngủ do hormone progesterone tăng cao gây ra cảm giác buồn ngủ và giảm năng lượng.
• Nhạy cảm với mùi: Những mùi trước đây không gây khó chịu có thể trở nên rất nhạy cảm, thậm chí gây buồn nôn (ví dụ như mùi thức ăn, nước hoa, mùi khói...).
• Thay đổi khẩu vị: Một số thai phụ trở nên thèm ăn những món ăn nhất định (thường là chua, mặn), trong khi những món ăn yêu thích trước đây có thể trở nên khó ăn hoặc không muốn ăn.
• Chóng mặt và đau đầu nhẹ: Do huyết áp giảm và sự thay đổi lượng đường trong máu, dẫn đến cảm giác chóng mặt, choáng váng, nhất là khi đứng lâu hoặc thay đổi tư thế đột ngột.
• Đầy bụng, khó tiêu: Sự gia tăng hormone progesterone làm giãn các cơ trơn của ống tiêu hóa, gây ra hiện tượng đầy hơi, khó tiêu hoặc ợ nóng.

Tại sao phụ nữ mang thai lại bị nghén​?

Nguyên nhân phụ nữ mang thai bị nghén chủ yếu liên quan đến sự thay đổi nội tiết tố và phản ứng tự nhiên của cơ thể khi mang thai. Hiện tượng này thường xảy ra trong ba tháng đầu thai kỳ, khi cơ thể mẹ bắt đầu thích nghi với sự phát triển của thai nhi. Dưới đây là những nguyên nhân chính gây ra ốm nghén:

• Tăng hormone hCG (human chorionic gonadotropin): Khi mang thai, nồng độ hCG tăng cao nhanh chóng, được cho là liên quan trực tiếp đến cảm giác buồn nôn và nôn.
• Gia tăng hormone estrogen: Mức estrogen cũng tăng mạnh trong thai kỳ, ảnh hưởng đến khứu giác và vị giác, khiến phụ nữ trở nên nhạy cảm với mùi và vị hơn, dễ gây buồn nôn.
• Thay đổi hormone progesterone: Progesterone giúp duy trì thai kỳ nhưng lại làm giãn các cơ của hệ tiêu hóa, gây chậm tiêu hóa, đầy bụng, khó chịu.
• Phản ứng bảo vệ của cơ thể: Một số nhà khoa học cho rằng nghén là cơ chế tự nhiên giúp mẹ bầu tránh xa các thực phẩm hoặc mùi có thể gây hại cho thai nhi.
• Yếu tố tâm lý: Căng thẳng, lo lắng khi mang thai cũng có thể làm tăng mức độ nghén ở một số phụ nữ.

Cách khắc phục tình trạng ốm nghén ở phụ nữ mang thai

Cách khắc phục tình trạng ốm nghén ở phụ nữ mang thai nhằm giúp giảm bớt cảm giác khó chịu, nâng cao sức khỏe cho mẹ và thai nhi. Tùy theo mức độ nghén mà có thể áp dụng các biện pháp phù hợp sau:

Chia nhỏ bữa ăn và chọn thực phẩm dễ tiêu

Thay vì ăn ba bữa chính, mẹ bầu nên chia thành 5-6 bữa nhỏ trong ngày. Việc ăn ít nhưng thường xuyên giúp giữ ổn định đường huyết, tránh cảm giác đói đột ngột – nguyên nhân phổ biến gây buồn nôn. Ngoài ra, nên chọn thực phẩm dễ tiêu như bánh mì khô, cháo loãng, chuối, khoai lang. Tránh đồ chiên rán, nhiều dầu mỡ hoặc có mùi nồng vì dễ kích thích dạ dày và làm tăng cảm giác buồn nôn.

Bổ sung đầy đủ nước và chất lỏng

Uống đủ nước trong ngày là điều quan trọng, đặc biệt nếu mẹ bầu bị nôn nhiều. Nên uống nước thành từng ngụm nhỏ để tránh đầy bụng. Ngoài nước lọc, có thể bổ sung nước dừa hoặc nước ép trái cây tươi không đường để tăng cường vitamin và khoáng chất. Tuyệt đối tránh các loại nước có ga, cà phê hoặc đồ uống có cồn vì chúng không tốt cho hệ tiêu hóa và sự phát triển của thai nhi.

Giữ không gian sống thông thoáng và tránh mùi kích thích

Khứu giác của phụ nữ mang thai thường nhạy cảm hơn bình thường. Mẹ bầu nên giữ không gian sống thoáng mát, tránh xa các mùi như khói thuốc, nước hoa nồng, mùi thức ăn chiên rán hoặc mùi sơn. Khi nấu ăn, nên mở cửa hoặc dùng quạt hút mùi. Nếu có thể, hãy nhờ người thân nấu nướng trong giai đoạn nhạy cảm này.

Nghỉ ngơi hợp lý và thư giãn tinh thần

Ngủ đủ giấc và dành thời gian nghỉ ngơi là điều cần thiết giúp giảm mệt mỏi, hạn chế cảm giác buồn nôn. Mẹ bầu nên ngủ từ 7-9 tiếng mỗi đêm và có thể ngủ trưa ngắn nếu cảm thấy mệt. Giữ tinh thần thoải mái, tránh lo lắng. Các hoạt động nhẹ nhàng như yoga cho bà bầu, thiền hoặc nghe nhạc êm dịu cũng giúp cải thiện tâm trạng và giảm mức độ nghén.

Áp dụng các liệu pháp tự nhiên và tham khảo ý kiến bác sĩ khi cần

Một số liệu pháp tự nhiên như uống trà gừng, ngậm kẹo gừng hoặc hít tinh dầu bạc hà có thể giúp giảm buồn nôn hiệu quả. Tuy nhiên, mẹ bầu nên sử dụng với liều lượng hợp lý và tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng. Nếu tình trạng nghén trở nên nghiêm trọng như nôn ói liên tục, không thể ăn uống hoặc sút cân nhanh, mẹ bầu cần đến cơ sở y tế để được kiểm tra và điều trị kịp thời.

Lưu ý để phòng ngừa bà bầu bị nghén

Để phòng ngừa tình trạng nghén, mẹ bầu cần được chăm sóc chu đáo cả về dinh dưỡng, nghỉ ngơi và tinh thần. Gia đình nên tạo môi trường thoải mái, khuyến khích mẹ vận động nhẹ nhàng và ăn uống hợp lý. Khi có dấu hiệu nghén nặng, cần tham khảo ý kiến chuyên gia. Mẹ Bầu Xứ Nghệ là địa chỉ uy tín, cung cấp dịch vụ chăm sóc thai kỳ an toàn, giúp mẹ bầu trải qua giai đoạn mang thai nhẹ nhàng và khỏe mạnh.

Ốm nghén là thử thách đầu tiên mà nhiều mẹ bầu phải vượt qua trong hành trình làm mẹ. Hiểu rõ tại sao phụ nữ mang thai lại bị nghén và áp dụng những biện pháp phù hợp sẽ giúp mẹ giảm bớt khó chịu, giữ gìn sức khỏe cho cả mẹ và bé. Nếu bạn đang tìm kiếm giải pháp an toàn và hiệu quả, đừng quên tham khảo các dịch vụ chăm sóc thai kỳ tại Mẹ Bầu Xứ Nghệ nhé!

Thông tin liên hệ:

• Địa chỉ: 7 Phùng chí Kiên, P. Hà Huy Tập Tp Vinh, Nghệ An
• Website: https://mebauxunghe.com/
• Hotline: 0899959997
• Cố vấn chuyên môn: Ths. Bs CK1 - Nguyễn Thị Phương Lâm - Trưởng khoa - Bệnh Viện sản nhi Nghệ An